Analfabeten/คนไม่รู้หนังสือ

เป็นอีกเล่มที่พูดถึงความฝันของคนที่อยากมีเสรีภาพ และอยากมีบ้านเป็นของตนเอง ภายใต้ระบบทุนนิยมที่มั่นคง

ผลงานของ Ivar-lo Johansson แปลโดย บุญส่ง ชเลธร

เล่าถึงเรื่องราวของพ่อ ชนชั้นกรรมาชีพสมัยก่อนของสวีเดน ผู้ที่อ่านไม่ออก เขียนไม่ได้ ครอบครัวอาศัยอยู่กับท่านบารอนมาก่อน และใฝ่ฝันที่อยากจะมีบ้านเป็นของตัวเอง แต่แล้วฝันของพ่อสำเร็จด้วยการไปกู้หนี้ยืมสินมา พ่อทำทุกอย่างเพื่อไม่ให้สูญเสียบ้านหลังนี้ไป แม้จะรู้ว่าโดนเอารัดเอาเปรียบแค่ไหนก็ตาม แต่ก็ยังมีสิ่งที่ดีคือ พ่อยังมีลูกชายที่รู้หนังสือเป็นผู้ช่วยของพ่อ

เนื้อเรื่องฉายภาพของคนไม่รู้หนังสือ ที่คนอื่นดูถูก จะทำจะเซ็นเอกสารอะไร ก็เกร็งไปเสียหมด เจ้าหน้าที่ก็วางก้ามใหญ่โต ตัวพ่อก็ต้องพินอบพิเทา กลัวว่าจะทำให้เค้าไม่พอใจ เหล่านี้ทำให้นึกถึงการติดต่อกับราชการของเราสมัยก่อน จำได้ว่า บางทีแทบจะต้องคลานเข่าเข้าไป แต่สมัยนี้ คิดว่าดีขึ้นมากเลยค่ะ

อีกภาพที่ฉายออกมาคือ การที่ทุกคนอยู่ในระบบทุน ต้องการมีเสรีภาพ มีทุกอย่างเป็นของตนเอง แต่ก็ต้องก่อหนี้ขึ้นมา เพื่อตอบสนองต่อความต้องการของตนเอง ดังนั้น เรามีเสรีภาพจริงไหมหนอ

"จากจุดต่ำสุดของการเป็นกรรมาชีพติดที่ดิน ขยับขึ้นมาเป็นคนมี 'บ้านของตัวเอง' เป็นก้าวย่างที่พ่อไม่เคยลืม พ่อพร้อม และยินดีจ่ายราคาแห่งความเปลี่ยนแปลงด้วยเอ็นทุกเส้นในร่างและเหงื่อทุกหยาดในตัว เท่าที่สามารถรีดเค้นออกมาได้"

หนังสือเล่มนี้ เขียนตั้งแต่ปี 1951 สะท้อนถึงสังคมสวีเดนสมัยก่อน และแค่สถานการณ์ของบทแรกก็บีบคั้นหัวใจได้มากจริงๆ ค่ะ